به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، عید نوروز در کردستان از گذشته همواره با آداب و رسوم خاصی برگزار شده است که بسیاری از آنها امروز نیز ادامه دارد.
در اساطیر ایران پیدایش نوروز را به بر تخت‌نشستن جمشید پیشدادی نسبت داده‌اند در نزد مردمان کُرد غالب مربوط به داستان «کاوه آهنگر» و «ضحاک» است که کاوه بر ضحاک پیروز شد و مردم به مناسبت این پیروزی بر کوه‌ها آتش افروختند و دست در دست هم به شادمانی پرادختند.
مردمان کُرد در افسانه‌ها دارند که خاتو زمهریری که نماد زمستان است دو پسر داشته که با فصل بهار می‌مردند و سال دیگر در زمستان متولد می‌شدند، این افسانه با توجه به اقلیم کوهستانی کردستان توجیه‌پذیر است.
میر نوروزی و کوسه‌گردی از دیگر رسوم در مناطق کُردنشین است که همزمان با روزهای پایان سال و نزدیکای بهار انجام می‌شده است.
مام حسن و خدیجه خانم هر ساله نوه‌هایشان را دور خود جمع می‌کنند و برایشان تخم‌مرغ رنگ می‌کنند.
تخم‌مرغ‌ها به رسم قدیم همراه چند نوع خوراکی دیگر که عموما تولید خودشان است به خانه همسایه‌ها هدیه می‌دادند تا سال پربرکت را همه با هم آغاز کنند.
البته کاسه‌ای که در خانه همسایه خالی می‌شود خالی نمی‌ماند و همانجا از توشه دیگری پر شده و به خانه آورده می‌شود.
انداختن شال از نورگیر خانه به پایین و گرفتن هدیه از صاحب خانه از دیگر رسوم قدیمی نوروز در استان کردستان است که امروز تا حدود زیادی در مناطق شهری رنگ باخته اما در برخی مناطق روستایی این سنت همچنان در میان مردمان وجود دارد.
جوانان شب هنگام به بالای پشت بام خانه همسایه می‌روند و پارچه‌ای را از سوراخ لوله تنورهای قدیمی آویزان می‌کنند هر خانه در وسع و توان از تخم مرغ گرفته تا گردو و سایر خشکبار به گوشه شال می‌بندد.
سفره ساده عید و این فرهنگ قدیمی سینه به سینه انتقال یافته و از دیروزهای دور به امروز رسیده است.
سنت‌های قدیمی نوروز در کردستان
در گذشته‌های دور در شهر و روستاهای کامیاران رسم‌های زیبایی وجود داشت که البته بخشی از آنها امروز به فراموشی سپرده شده است.
کا محمود از شهروندان کامیارانی می‌گوید: مردمان این دیار قبل‌ترها یک ماه مانده به نوروز توپ‌هایی با استفاده از تکه پارچه‌های کهنه درست می‌کردند، و در نفت قرار می‌دادند چند روز مانده به عید از نفت خارج می‌کردند تا خشک شود.
شب نوروز مردمان در میادین شهر و روستا جمع می‌شدند جوانان گرداگرد آتش حلقه می‌زدند و توپ‌های پارچه‌ای را به آتش می‌کشیدن و با آن توپ بازی می‌کردند.
توپ‌ها از سویی به سوی دیگر پرتاپ و ساعتی بیادماندی و سرشار از شادی و نشاط را برای مردمان در آغازین روز سال جدید به ارمغان می‌آورد.
رسم تخم‌مرغ شکستن
در گذشته رسمی به نام تخم‌مرغ شکستن در بین مردم سنندج رسم بود، جوانان تخم‌مرغ‌هایی را به هم می‌کوبیدند هرکس می‌توانست تخم‌مرغ حریف را بشکاند صاحب تخم‌مرغ می‌شد.
در شب نوروز مردم آتش روی پشت بام‌ها و یا جلو درب خانه روشن می‌کردند قدیمی‌ترها چند سکه را در آتش می‌انداختن و اسفند روی آن می‌سوزاندن تا به نوعی بدبختی را از خود دور سازند.
لباس نو در روز نوروز از کمدها بیرون می‌آمد و بزرگ و کوچک می‌پوشاندند تا به قول خودشان سال نو را در اوج تازگی شروع کنند.
نوروز در مریوان و سروآباد
زنان و مردان در روستاها معمولا در آخرین روزهای سال، با برافروختن مشعل به صورت گروهی از دامنه کوه به سوی صخره‌های مرتفع پشت روستا حرکت می‌کنند.
مریوان سرزمین رنگ‌ها و نواها است مردمان این دیار در روزهای پایان سال در کنار خانه تکانی لباس‌های نو را برای شرکت در مراسم نوروز آماده می‌کنند، مردم لباس‌های رنگارنگ کُردی به تن می‌کنند و با حضور در پشت بام خانه‌ها و امکان عمومی گرد هم جمع می‌شوند و با موسیقی و رقص و پایکوبی به استقبال بهار می‌روند.
هرچند امروز بسیاری از این رسوم در روستاها و شهرهای کردستان رنگ فراموشی به خود گرفته است، اما چند سالی است که این فرهنگ‌ها و سنت‌های قدیمی در روستاهای مختلف در حال احیا شدن است.
امروز کردستان به عنوان پایتخت نوروز ایران‌زمین امروز شناخته شده تا جایی که مسافران و گردشگران از جای‌جای کشور برای شرکت در مراسمات نوروزی به کردستان سفر می‌کنند.
هر ساله روستاها و شهرهای این استان میزبان جمع زیادی از مهمانان نوروزی است که با هدف شرکت در جشن‌های نوروزی و دیدن جاذبه‌های گردشگری آن به این استان سفر می‌کنند.
انتهای پیام/2330/71/ق
